6 firma karlılık oranlarını artırdı

Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Ankara Sanayi Odası (ASO) tarafından, Aralık 2018’de ASO Yetkinlik ve Dijital Dönüşüm Merkezi’nin (Model Fabrika) hayata geçirilmişti. Üretimde verimliliğin arttırılması, dijital dönüşüm sürecinin hızlandırılması amacıyla kurulan Model Fabrika’da; hata yapma özgürlüğünün olduğu gerçek bir üretim ortamında, deneyimsel öğrenme teknikleri kullanılarak operasyonel mükemmeliyet ilkelerinin öğretilerek, eğitim ve danışmanlık hizmetleri veriliyor. Model Fabrika’da yüzde 65 uygulamalı, yüzde 35 ise kurumsal eğitimden faydalanılarak, deneyimsel öğrenme ilkelerine dayalı programları benimseniyor.

Model Fabrikanın ana hizmet alanlarından biri olan Öğren Dönüş Programı, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, ASO, ASO 1. Organize Sanayi Bölgesi (OSB) ve Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) destekleri ile Mayıs 2019’da resmi olarak başlamıştı. Öğren-Dönüş Programı ile KOBİ ve ufak işletmelerin hiçbir yeni yatırım yapmadan sadece üretime bakış açılarını değiştirerek, “Yalın Üretim Metodolojisi” ile verimliliklerini önemli ölçüde artırmalarını, elde ettikleri kazanımları kendi içlerinde yayarak sürdürebilir kılmalarını, iş hacimlerini ve istihdamlarını artırmaları sağlanıyor.

Bu kapsamda, ASO Hizmet Binası Zafer Çağlayan Meclis Toplantı Salonu’nda ASO Model Fabrika 14. Öğren Dönüş Programı için tanıtım toplantısı düzenlendi. Toplantıya ASO Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Ercan Ata ve ASO 1. OSB Yönetim Kurulu Üyesi Serdar Tütek’in yanı sıra Öğren-Dönüş Programı’na katılan 6 firmanın temsilcileri ve ASO üyeleri katıldı.

ASO Başkan Yardımcısı Ercan Ata, burada yaptığı konuşmada, inovasyon ve teknoloji alanında önemli bir dönemeçten geçildiğini aktararak, “15-19 Ocak tarihleri arasında İsviçre’nin Davos kasabasında ‘Güvenin Yeniden İnşası’ ana temasıyla düzenlenen zirvede tartışılan ana konuların teknolojideki yenilikler, robotik gelişmeler, yapay zeka ve dijitalleşme olduğunu gördük. Dijital teknolojiler ve inovasyon, sürdürülebilir ekonomi için en önemli araçlar artık. Bu yetkinlikleri elde edebildiğimizde verimliliği arttırarak önemli rekabetçi avantajı sağlayacağımız aşikardır” dedi.

Dünyada rekabetçiliğin hızla değiştiğini savunan Ata, “Dolayısıyla biz de ülke olarak ikiz dönüşüm ve verimliliğe odaklanmalı, bunu yanında üretken yapay zekâ seferberliğini de ortaya koymalıyız. Bunları gerçekleştirmez isek, ülke olarak hem coğrafi konum avantajını hem de yetenekli iş gücümüz nedeniyle kazanmış olduğumuz rekabetçi iş gücümüzü kaybedebiliriz” diye konuştu.

Sanayileşme ve bilgi toplumu olma yolunda endüstriyel robotların kullanımının dünya ülkelerinde yaygınlaştığı bilgisini veren Ata, “Gelişmiş ülkelerde, endüstriyel robotlar artık sadece büyük birkaç şirketin kullanım tekelinden çıkıp tüm endüstriyel sektörlerde ve orta ölçekli şirketlerde kullanılır hale geldi. Ülkelerin endüstriyel robotları kullanma durumu, sanayide 10 bin çalışan başına düşen robot sayısı ile ölçülüyor, Robot Yoğunluğu olarak adlandırılıyor. 2022 yılında dünya genelinde ortalama Küresel Robot Yoğunluğu 10 bin çalışan başına 151 robotla en yüksek seviyeye yükseldi. Bu oran Güney Kore’de bin, Singapur’da 730, Almanya’da 415 seviyesinde. Ülkemiz ise 40 robotla bu konuda oldukça gerilerde” ifadelerini kullandı.

ASO Başkan Yardımcısı Ata, 5 yıldır, ASO Model Fabrika olarak, gelişen, değişen ve dönüşen dünyada öncü rol oynamaya çalıştıklarını savunarak, “Bu süre zarfında, teknolojinin sınırlarını zorlamak, sürdürülebilir çözümler üretmek ve geleceği şekillendirmek adına birçok başarıya imza attık” değerlendirmesini yaptı.

Ata, 4 ayda hiçbir yeni yatırım yapmadan, sadece üretime bakış açısını değiştiren ‘Yalın Sistem Yaklaşımı’nın sahada nasıl bir fark oluşturduğuna, sonuçlarını paylaştıkları Öğren Dönüş Programı tanıtımlarında herkesin tanık olduğunu kaydetti.

Ata, konuşmasına şöyle devam etti:

“Pilot alanda elde edilen kazanımların ciroya yansımasıyla Öğren Dönüş Programlarımızın aslında kendi kendini ödeyen bir yapısı olduğunu tekrar hatırlatmak isterim. Hesaplanan yatırım yani program hizmet bedeli geri dönüş sürelerinin günler bazına inmesi bunun en somut kanıtıdır.”

ASO 1. OSB Yönetim Kurulu Üyesi Tütek ise ASO Model Fabrikalarının önemli olduğunu söylediği görevleri yerine getirdiğini belirterek, “Türkiye’deki sanayicilerin verimliliğinin artmasını yanı karlılığının artmasını sağlıyor. Eğer ülkemizi hep beraber bir yere getirmek istiyorsak öncelikle sanayicilerimizi sanayi tesislerinden para kazanır hale getirmemiz gerekiyor. Çünkü eskiden biz bir ürüne fiyat verirken müşterimiz bizden teklif istiyordu. Biz de bu fiyatları verirken maliyetlerimizi çıkarıyorduk, ardından maliyetlerimizin üzerine makul bir kar koyarak müşterimize sunuyorduk. Artık her ürünün kendi coğrafyasına göre bir market fiyatı var. Yani bir ürün Alman ise farklı bir fiyatı var, Türk ise farklı fiyatı var. Ama siz bu fiyatın dışında bir fiyatla karşılaşamıyorsunuz. Demek ki bizim karımızı artırmamız için iki tane şeye ihtiyacımız var. İlki maliyetlerimizi düşürmemiz, ikincisi de ülkemizin toplumsal kalite değerini yukarı almamız gerekiyor. Her iki konuda da Model Fabrika bu görevi yerine getirmeye çalışıyor. Tam da o noktaya atış yapıyor” dedi.

Model Fabrika’da yaptıklarının teknik bir konu olmadığını dile getiren Tütek, “Bir şeyin kullanımını öğretmiyoruz. Kültür değişimi yapıyoruz. İnanın bana bu çok zor ve zaman alıcı. Yapmaktan başka şansımız yok. Eğer yarın başlarsa bugüne göre bir gün daha geriden gideceğiz. Amaç, Türkiyemizin gelişmesi ise amaç ülkemizde daha iyi şartlarda yaşamaksa gömleğin ilk düğmesi Yalın Üretim’e geçiş olmalı. Eğer gömleğin ilk düğmesini doğru iliklersek arkasından diğer doğrularımız gelecek. Maalesef bir Yalın Üretim’in sanayide yaygınlaşması konusunda çok geç kaldık. Artık kaybedecek bir dakikamız bile yok. Çok hızlı, çok çabuk davranmamız gerekiyor. Eğer birileri Model Fabrika sayesinde bu ihtiyacı kendilerinde hissetmişlerse hızlı bir şekilde cesaretimizi toplayıp yürümemiz gerekiyor” diye konuştu.

Tanıtım toplantısının ardından Öğren-Dönüş Programı’na katılan 6 firmanın üst düzey yöneticileri, program sonucunda, firmalarının saha çalışmalarında elde edilen sonuçları yanı sıra firmaların program süresince yaşadıkları deneyimleri aktarması ile sona erdi.

Programın sonuçları

ASO Model Fabrika 14. Öğren Dönüş Programı kapsamında acil aydınlatma sistemleri üzerine üretim yapan bir fabrikada 2 ürün ortalamasında üretim adedi/gün artışında yüzde 131 artış, çalışma süresinde yüzde 56 azalma sağlandı. Ayrıca söz konusu firmada program ile ürün başı işçilik maliyetlerinde 59 azalma gerçekleşirken yatırımı geri kazanma süresi ise 8 güne düştü.

Program ile bulaşık makinesi sepeti, buzdolabı rafı ve çekilmiş tel üreten bir firmada ise tel kesme üretim miktarında yüzde 21, tapa çakma üretim miktarında ise yüzde 13,2 artış sağlandı. Firmada yapılan personellere yapılan yetkinlik matrisleri ile mevcut durumun belirlenmesi, eğitim yapılması konusunda çalışma adımlarının atılması gibi iyileştirmelerle kalıp değişim süresinde yüzde 22 azalmanın yanı sıra yatırımı geri kazanma süresi de 11 güne düşürüldü.

10 ülkeye ihracat yapan askeri ve mobilizasyon kampları, okul, konut, hastane, yatakhane ve GSM kabinleri kuran bir firmada ise program kapsamında toplam ekipman verimliliği artışında yüzde 74 artış, kalıp değişim süresindeki azalma ise yüzde 60 azalma sağlandı.

1996’da OSTİM’de kurulan asansör güvenlik ekipmanları üzerine üretim yapan bir fabrikada ise program ile üretim takip formaları oluşturulması, 150 metrekare alan tasarrufu sağlanması ve yetkin operatör kalıp model ayarı için tezgah duruşları yüzde 12 azaltılması sonucunda toplam ekipman verimliliği yüzde 42 artarken, kalıp ve model değişim süresi yüzde 33 azaldı.

230 çalışanlı otomotiv, mimari, endüstriyel, balistik ve ısı yalıtımlı cam imalatı yapan bir fabrikada ise program kapsamında fazla mesai oranında yüzde 100 azaltma yapılması, üretim hedeflerinin belirlenerek günlük performans takibi yapılması sonucunda laminede ortalama günlük üretim adedi yüzde 67, cam işlemede ise yüzde 80 artış sağlandı. Bunun yanı sıra fabrikada toplam ekipman verimliliğinde yüzde 58 artış meydana gelirken, fazla mesai ihtiyacında yüzde 100 azalma sağlandı.

Program ile 15 ülkeye ihracat yapan endüstriyel mutfak ekipmanları üretimi yapan bir fabrikada tek parça akış üretim modeline geçilmesi, anlık performans takibi sağlanması ve 120 metrekare alan tasarrufu sağlanması sonucunda, günlük üretim adedinde yüzde 192, adam başı üretim adedinde ise yüzde 133 artış sağlandı.