Türkiye'de 2024 yılı için ABD doları ve ekonomi tahminleri

Türkiye ekonomisi 2024 yılında nasıl bir performans gösterecek?

ABD doları ve Türkiye ekonomisi arasındaki ilişki ve 2024 yılı için bazı tahminler.

ABD doları, dünyanın en çok kullanılan rezerv para birimi olması nedeniyle, küresel ekonomideki gelişmelerden doğrudan etkileniyor. ABD Merkez Bankası'nın (Fed) para politikası, ABD ekonomisinin büyüme ve enflasyon beklentileri, ABD'nin diğer ülkelerle olan ticaret ve siyasi ilişkileri, ABD dolarının değerini belirleyen başlıca faktörler. Bu faktörlerin değişimi, ABD dolarının diğer para birimleri karşısında değer kazanmasına veya kaybetmesine neden oluyor.

Türkiye ise, gelişmekte olan bir ülke olarak, ABD dolarının değerindeki değişimlerden oldukça hassas bir şekilde etkileniyor. Türkiye'nin dış ticaretinin yaklaşık %50'si ABD doları cinsinden gerçekleşiyor. Bu da, Türkiye'nin ihracat gelirlerinin ve ithalat giderlerinin ABD dolarının değerine bağlı olduğu anlamına geliyor. Ayrıca, Türkiye'nin cari açığı ve dış borcu da ABD doları cinsinden ödeniyor. Bu da, Türkiye'nin finansal istikrarını ve ödeme gücünü ABD dolarının değerine bağlı hale getiriyor.

Türkiye ekonomisi, 2020 yılında koronavirüs salgını nedeniyle büyük bir darbe aldı. Türk lirası, ABD doları karşısında tarihi düşük seviyelere geriledi. Enflasyon yükseldi, işsizlik arttı, büyüme yavaşladı. Türkiye, bu krizi aşmak için hem iç hem de dış politikada bazı adımlar attı. Merkez Bankası faiz oranlarını artırarak para politikasını sıkılaştırdı. Hükümet mali disiplini sağlamak için bütçe harcamalarını kısıtladı. Türkiye ayrıca, Avrupa Birliği, Rusya, Çin ve ABD gibi ülkelerle ilişkilerini iyileştirmek için çaba gösterdi.

Bu adımların sonucunda, Türkiye ekonomisi 2021 yılında toparlanma sürecine girdi. Türk lirası değer kazandı, enflasyon düştü, büyüme hızlandı. Türkiye'nin cari açığı ve dış borcu da azaldı. Ancak bu iyileşmenin kalıcı olması için daha fazla reform yapılması gerekiyor. Özellikle hukukun üstünlüğü, yargı bağımsızlığı, şeffaflık ve hesap verilebilirlik gibi alanlarda ilerleme sağlanması önemli.

2024 yılı için ABD doları ve Türkiye ekonomisi tahminleri yapmak zor. Çünkü hem küresel hem de yerel düzeyde birçok belirsizlik var. Ancak bazı senaryolar oluşturmak mümkün. Bu senaryolar, ABD dolarının değerindeki değişimin Türkiye ekonomisi üzerindeki etkisini gösteriyor.

Senaryo 1: ABD doları değer kazanır, Türkiye ekonomisi zayıflar.

Bu senaryoda, ABD ekonomisi hızlı bir şekilde büyür ve enflasyon artar. Fed, faiz oranlarını yükselterek para politikasını sıkılaştırır. ABD doları, diğer para birimleri karşısında değer kazanır. Türkiye ise, reform yapamaz ve siyasi istikrarsızlık yaşar. Türk lirası değer kaybeder, enflasyon yükselir, büyüme yavaşlar. Türkiye'nin cari açığı ve dış borcu artar. Bu senaryoda, 2024 yılında 1 ABD doları = 35 TL olabilir.

Senaryo 2: ABD doları değer kaybeder, Türkiye ekonomisi güçlenir.

Bu senaryoda, ABD ekonomisi yavaş bir şekilde büyür ve enflasyon düşer. Fed, faiz oranlarını düşürerek para politikasını gevşetir. ABD doları, diğer para birimleri karşısında değer kaybeder. Türkiye ise, reform yapar ve siyasi istikrar sağlar. Türk lirası değer kazanır, enflasyon düşer, büyüme hızlanır. Türkiye'nin cari açığı ve dış borcu azalır. Bu senaryoda, 2024 yılında 1 ABD doları = 25 TL olabilir.

Senaryo 3: ABD doları sabit kalır, Türkiye ekonomisi değişmez.

Bu senaryoda, ABD ekonomisi ılımlı bir şekilde büyür ve enflasyon stabil kalır. Fed, faiz oranlarını değiştirmeyerek para politikasını nötr tutar. ABD doları, diğer para birimleri karşısında sabit kalır. Türkiye ise, reform yapmaz ama siyasi istikrar korur. Türk lirası da sabit kalır, enflasyon ve büyüme orta seviyede olur. Türkiye'nin cari açığı ve dış borcu da değişmez. Bu senaryoda, 2024 yılında 1 ABD doları = 28 TL olabilir.

Bu senaryoların gerçekleşme olasılıkları farklıdır. Ancak hangi senaryo gerçekleşirse gerçekleşsin, Türkiye'nin ABD dolarının değerindeki değişimlere karşı dayanıklı bir ekonomi oluşturması gerekiyor. Bunun için de yapısal reformlar yapması ve küresel işbirliğini artırması şart.

Türkiye'de yüksek enflasyon, faiz oranlarının düşük tutulması

2023 yılı boyunca Türk Lirası, ABD Doları karşısında önemli ölçüde değer kaybetti. 2022 yılı sonunda 17,5 TL olan dolar/TL kuru, 2023 yılı sonunda 23,88 TL'ye yükseldi. Bu değer kaybının başlıca nedenleri arasında, Türkiye'de yüksek enflasyon, faiz oranlarının düşük tutulması ve küresel ekonomik belirsizlikler yer alıyor.

2024 yılı için ABD Doları/TL kuruna ilişkin tahminler, kuruluşlara göre farklılık gösteriyor. Fitch Ratings, dolar/TL'nin 2024 yılında ortalama 36,78 TL olacağını tahmin ediyor. S&P Global Ratings ise dolar/TL'nin 2024 yılında ortalama 40 TL olacağını tahmin ediyor. JPMorgan ise dolar/TL'nin 2024 yılında ortalama 28 TL olacağını tahmin ediyor.

Türkiye ekonomisi, 2023 yılında tahmin edilen yüzde 3,5'lik büyümenin ardından, 2024 yılında yüzde 2,3'lük büyüme ile yavaşlayacağı tahmin ediliyor. Bu yavaşlamanın başlıca nedenleri arasında, küresel ekonomik yavaşlama, yüksek enflasyon ve faiz oranlarının yükselmesi yer alıyor.

Enflasyon, 2023 yılı sonunda tahmin edilen yüzde 53'lük seviyesinden, 2024 yılında yüzde 48'e düşeceği tahmin ediliyor. Bu düşüşün, Merkez Bankası'nın faiz oranlarını yükseltmesinin yanı sıra, küresel enflasyonun da düşmesi sayesinde gerçekleşmesi bekleniyor.

İşsizlik oranı, 2023 yılı sonunda tahmin edilen yüzde 11,5'lik seviyesinden, 2024 yılında yüzde 10,5'e düşeceği tahmin ediliyor. Bu düşüşün, ekonomik büyümenin devam etmesi ve işgücüne katılımın artması sayesinde gerçekleşmesi bekleniyor.

Sonuç olarak, 2024 yılı için Türkiye ekonomisi ve ABD Doları/TL kuru açısından belirsizlikler devam ediyor. Ancak, mevcut trendlerin devam etmesi halinde, dolar/TL kurunun 2024 yılında ortalama 36-40 TL arasında, enflasyonun ise yüzde 48 civarında gerçekleşmesi bekleniyor.

Kaynak- Ekonomim Dergisi