İşte İstanbul’un bütçesi: 516 milyar lira

İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu, İSKİ ve İETT dahil, 2024 yılı konsolide bütçelerinin 294 milyar lira olacağını aktaran İmamoğlu, “İştirak şirketlerimizin 2024 yılı bütçesi ise, 222 milyar lira olacak. Dolayısıyla toplam konsolide bütçemiz 516 milyar liraya ulaşacak.” bilgilerini paylaştı.

Yatırımlarla güçlendirdikleri İstanbul’a, 29 farklı alanda tarihinde ilk olan hizmetler kazandırdıklarını söyleyen ve bunları örneklendiren İmamoğlu, “Göreve geldiğimiz 2019 Haziran’ından bu yana, ne kadar kur farkına maruz kaldık biliyor musunuz? Tam olarak 62 milyar lira! Yani 2019 Haziran’ından bu yana, bugünkü kurlarla 79 milyar lira toplam borç geri ödemesi yapmamıza karşın, kur artışından kaynaklı 62 milyar liralık ilave maliyete maruz kaldık. Yani neredeyse ödediğimiz borç tutarı kadar bir kur maliyeti bindi sırtımıza. Üzülerek söylüyorum ki, ekonominin bu denli yanlış yönetilmesi sebebi ile uğradığımız bu kur zararı ile bugünkü kurla hesaplansa dahi, 45 kilometre daha metro hattı yapılabilirdi. Bu, sırf kur artışının bize yüklediği maliyet. Bir de enflasyonun yarattığı fiyat artışından kaynaklanan ilave maliyetler var. Girdi maliyetlerimizde, işçilik maliyetlerimizde, yapım maliyetlerimizde nereden baksanız 4-5 kat artış oldu. Ancak bu anormal seviyedeki kur ve fiyat artışlarına rağmen, akılcı ve basiretli finansal yönetim sergileyerek, İstanbul’un her yanında ciddi ve büyük yatırımlar ve açılışlar yapmaya devam ediyoruz. Üstelik bunu, görev süremiz esnasında merkezi hükümetin 2 ‘Tasfiye Kararnamesi’ çıkararak kamu müteahhitlerine fesih hakkı vermesine rağmen başardık. İhalelerin yükleniciler tarafından tek taraflı iptal edilebildiği, makro ekonomik belirsizlikler sebebiyle onlarca ihalenin yaklaşık maliyet oluşturulamaması sebebiyle iptal edildiği bir dönemde başardık” dedi.

Göreve geldiklerinden bu yana İstanbul’da 40 yeni kütüphaneyi hizmete açtıklarını belirten İmamoğlu, “Kütüphanelerin içini kitaplarla doldurduk; gençlerimizi insanlığın bilgi birikimiyle buluşturduk. Kütüphaneleri açtığımızda, aslında her zaman söylediğim bir şey vardı. ‘Bazen bir kişinin hayatını değiştirirsiniz, o bir kişi, bütün dünyanın yaşamını bambaşka bir yere taşıyabilir.’ Çok özel bir hikaye; geçenlerde tesadüfen bir arkadaşımdan dinledim. Sancaktepe Sarıgazi'de açtığımız Yaşar Kemal Kütüphanesi’nde her gününü geçiren Mahir (Mahir Ali Taş) isimli çocuğumuz, 2023 LGS’de 500 tam puan alarak, Kabataş Erkek Lisesi'ne girdi. Dolayısıyla bir belediye yöneticisi için, bir kamu yöneticisi için bundan daha büyük gurur duyulacak başka bir şey yok. O bakımdan çocuklarımızın hayatını değiştirmek, gençlerimiz veya insanlarımızın bu kaynaklardan yararlanmalarını sağlayarak, onları geleceğe hazırlamak; herhalde en büyük hedefimiz olsa gerek. Biz bu projelerimizle sadece kamu hizmetlerine erişimde adaleti ve fırsat eşitliğini sağlamıyoruz, şehrimizin ve ülkemizin geleceğini şekillendirecek yeteneklerin de önünü açıyoruz” diye konuştu.

SARAÇHANE / İSTANBUL

İstanbul Büyükşehir Belediye (İBB) Başkanı Ekrem İmamoğlu, kurumun 2024 yılı yatırım ve hizmet bütçesini İBB Meclisi’nde sundu. İmamoğlu, sunum öncesinde, Meclis’te grubu bulunan CHP, İYİ Parti, AK Parti ve MHP gruplarına nezaket ziyaretlerinde bulundu. Yaklaşık 4,5 yıl önce, yeni nesil belediyecilik anlayışıyla yola çıktıklarını belirten İmamoğlu, “Şehrimizin tüm değerlerine sahip çıkarak, üreten, kültürel ve sosyal hayatı ile 24 saat yaşayan bir İstanbul için, eşit ve adil hizmetler sunmak misyonuyla yola çıkmıştık. Bu yolda kimseyi geride bırakmadan, 16 milyon İstanbullu için çalışacağımızı hep söyledik, söylemeye devam ediyoruz. Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün açtığı yolda müreffeh bir şehir inşa etmek için azimle çalışacağımıza söz vermiştik. İstanbul’a; ‘adil, yeşil, yaratıcı’ yeni bir başlangıç vaat etmiştik. Bu eşsiz şehre hizmet etmenin sorumluluğuyla hazırladığımız ‘2020-24 Stratejik Plan’ımızda belirlediğimiz hedeflerin ve vaatlerin çok büyük bir bölümünü hayata geçirmenin yüksek huzuruyla karşınızdayım” dedi.

“TOPLAM KONSOLİDE BÜTÇEMİZ 516 MİLYAR LİRAYA ULAŞACAK”

2019’dan bu yana toplam 259 milyar 500 milyon lira büyüklüğünde bir bütçe yönettiklerini aktaran İmamoğlu, “İstanbul vizyonumuzu aynı inanç ve motivasyonla, ikinci dönemimizde de sürdüreceğimizden hiç kimsenin şüphesi olmasın. Önemle belirtmek isterim ki, sizlere sunduğumuz 2024 yılı bütçesi, Türk Lirası olarak neredeyse geride bıraktığımız 5 yılın toplam bütçesi büyüklüğünde bir bütçedir. İkinci dönemimizin ilk yılı olan 2024 yılı, İstanbul Büyükşehir Belediyesi bütçemiz özetle şu şekildedir: Toplam bütçe gelirlerimizi 178 milyar 500 milyon lira; toplam bütçe giderlerimizi ise 213 milyar 500 milyon lira olarak tasarladık. Dolayısıyla, 2024 yılında hizmet ve yatırımlarımız için, 35 milyar lira finansmana ihtiyaç duyacağımızı öngörüyoruz. Bunun 15 milyar lirasını nakit ve Eurobond mevcudumuzdan karşılayacağız. 20 milyar lirasını ise, borçlanmayla finanse etmeyi planlıyoruz. İSKİ ve İETT dahil, 2024 yılı konsolide bütçemizin 294 milyar lira olduğunu belirtmek isterim. İştirak şirketlerimizin 2024 yılı bütçesi ise, 222 milyar lira olacak. Dolayısıyla, toplam konsolide bütçemiz, 516 milyar liraya ulaşacak. 2024 yılında iştiraklerimiz dahil, yatırıma 145 milyar lira ayırdık. Böylece, Türkiye’de yerel yönetimler eliyle yapılacak bütün yatırımların dörtte birini, tek başımıza İstanbul olarak yine biz yapacağız” bilgilerini paylaştı.

“2024 YILINDA DA BÜTÇEMİZDE EN BÜYÜK

KALEMİ YATIRIM HARCAMALARI OLUŞTURUYOR”

“Son 5 yılda olduğu gibi, 2024 yılında da bütçemizde en büyük kalemi, elbette ki yatırım harcamaları oluşturuyor” diyen İmamoğlu, “Yatırımlar, bizim ‘demokrasi ve kalkınma’ idealleri üzerine inşa ettiğimiz yeni nesil belediyecilik modelimizin, ‘İstanbul Modeli’nin yapı taşıdır. Yatırımlar; adil, yeşil, yaratıcı İstanbul’a giden dönüşümlerin de hızlandırıcısıdır. Memnuniyetle ifade ediyorum ki; bugün İstanbul, ‘Vizyon 2050 Strateji Belgemizdeki’ hedeflerin her birinde önemli yatırımlarını sürdürüyor. Vizyonumuz net, hedeflerimiz belli; yolumuz açık, azmimiz ve gençliğimizin de daim olduğunu her birinizin huzurunda belirtmek isterim. Öyle ki, ‘150 Günde 150 Proje’ diyerek başladığımız hizmet maratonumuzu, ‘300 Günde 300 Proje’ ile sürdürdük. Bununla kalmayıp, ‘Yeni Yatırımlar Yani Atılımlar’ sloganıyla, her gün yeni bir temel atma, her gün yeni bir açılışla İstanbul’u yatırımlarla güçlendirmeye ve kalkındırmaya yüksek hızda devam ediyoruz” şeklinde konuştu.

“2025 YILI SONUNA KADAR TOPLAM 45,7 KİLOMETRE YENİ METRO

HATTINI TAMAMLAYIP İSTANBULLULARIN HİZMETİNE SUNACAĞIZ”

Geride bıraktıkları 4,5 yılda gerçekleştirdikleri yıllık metro yapım hızının, İstanbul ve Türkiye tarihinde bir rekor olduğuna vurgu yapan İmamoğlu, konuyla ilgili şu bilgileri paylaştı:

“Göreve geldiğimizden bu yana, toplam 47,3 kilometre metro hattının yapımını tamamladık. 2024 Mart sonuna kadar; Çekmeköy-Sancaktepe-Sultanbeyli metro hattının Çekmeköy-Samandra arasındaki 6,5 kilometrelik kısmını ve Ataköy-İkitelli metro hattının Bahariye-Ataköy arasındaki 11,3 kilometrelik kısmını da tamamlayacağız ve vatandaşlarımızla buluşturacağız. Böylece, toplam 17,8 kilometre yeni metro hattını 2024 Mart sonuna kadar hizmete açacağız. Dolayısıyla, ilk dönemimizde 65,1 kilometre uzunluğunda raylı sistem hattının inşasını tamamlayarak, İstanbullu hemşehrilerimizle buluşturmuş oluyoruz.  Bu da yıllık ortalama 13 kilometreye tekabül ediyor. Gururla ifade ediyorum ki; bizden önceki 25 yılın ortalamasının 4 katından daha fazla metro hattını her yıl İstanbul’a kazandırmış oluyoruz. Bu atılım sayesinde, bugün İstanbul’un toplu ulaşımında yolculuk sayıları bakımından raylı sistemlerin payını yüzde 35’ten yüzde 42’ye çıkardık. Her yıl, yatırım bütçemizin yaklaşık yüzde 40’ını teşkil eden raylı sistem yatırımlarına bugüne dek, fiyat farkları dikkate alınarak, güncellenmiş değerleriyle, toplam 69 milyar lira bütçe ayırdığımızı vatandaşlarımızla paylaşmak isterim. 2024 bütçesinde ise raylı sistem yatırımlarını, bu yıla kıyasla yüzde 55 oranında artırarak, 33 milyar 338 milyon lira kaynak ayırıyoruz. Bu sayede, ikinci dönemimizde de raylı sistemlerde başlattığımız atılımı, hız kesmeden sürdüreceğiz. İkinci dönemimizde yeni açacağımız ilave 80,5 kilometre yeni hat ile İstanbul’a tekrar damgamızı vuracağız. Ümraniye-Ataşehir-Göztepe hattını; Çekmeköy-Sancaktepe-Sultanbeyli hattının Samandra-Sultanbeyli arasını; Kabataş-Mecidiyeköy-Mahmutbey hattının Yıldız-Kabataş arasını ve Kaynarca-Pendik- Tuzla hattının Pendik Merkez-Kaynarca-Fevzi Çakmak arasını 2025 yılı sonuna kadar bitirip, toplam 45,7 kilometre yeni metro hattını tamamlayıp, hızlıca İstanbulluların hizmetine sunacağız.”

“HIZRAY, YILDA YAKLAŞIK 550 MİLYON YOLCU TAŞIYACAK”

İmamoğlu, ikinci dönemlerinin vizyon projelerine de ana başlıklar halinde değinerek şunları söyledi:

“Yeni nesil, ekspres metro olarak tasarladığımız HIZRAY, tam 74,5 kilometre uzunluğunda olacak ve tümü yeraltı olmak üzere, 13 istasyondan oluşacak. Yüksek hıza sahip olan HIZRAY, Beylikdüzü’nden Sabiha Gökçen Havalimanı’na 55 dakika gibi bir sürede ulaşım sağlayarak, günde ortalama 1,5 milyon, yılda yaklaşık 550 milyon yolcu taşıyacak. HIZRAY, Avrupa ve Anadolu yakasındaki mevcut ve yapımı devam eden metro hatlarını doğu-batı ekseninde birbirine bağlayarak, mevcut metro hatları arası yolcu transferini en kısa ve kolay şekilde sağlayacak. Böylece artık 16 milyon İstanbullunun, şehrin her noktasına hızlı bir biçimde erişimi mümkün olacak. HIZRAY’ın proje çalışmalarını tamamladık, ihale hazırlık çalışmaları ve finansman görüşmelerini de hızlı bir biçimde sürdürüyoruz. En az bunun kadar kıymetli diğer bir projemiz Sefaköy-Beylikdüzü metro hattıdır. Bu proje; Büyükçekmece, Esenyurt, Avcılar, Beylikdüzü, Küçükçekmece ve Bakırköy ilçelerimizden de geçecek ve yaklaşık 4 milyona yakın hemşerimizin kent içi hareketliliğini ve hayat kalitesini artıracak bir projedir. Sefaköy-Beylikdüzü metro hattı, İstanbul’un bugüne kadar hiçbir raylı sistem yatırımı olmayan özellikle batı kesimine yapılacak ilk metro hattı yatırımı olacaktır. Şehrimizin toplam nüfusunun neredeyse dörtte birinin hayatını kolaylaştıracak ve yoğunlaşan trafiği de yüksek oranda rahatlatacaktır. Bu nedenle Sefaköy – Beylikdüzü metro hattına stratejik olarak önem veriyoruz.”

“CUMHURBAŞKANLIĞI’NDAN TEK BİR İMZA ALAMADIĞIMIZDAN, DIŞ

FİNANSMAN KULLANIMI İÇİN GEREKLİ OLAN SÜREÇ TAMAMLANAMIYOR”

“İstanbul’un batısında D100 aksı boyunca inşa edilecek toplam 18,5 kilometre uzunluğundaki bu proje, Avrupa yakası raylı sistem ağının entegrasyonu için de çok büyük öneme sahiptir.  Sefaköy-Beylikdüzü metro hattının ivedilikle yapımına başlanması amacıyla, Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası ile Yeşil Şehir Aksiyon Planı mutabakatı imzalayarak, ön protokol ile dış finansman temin sürecini harekete geçirdik. 2022-23 yılları Kamu Yatırım Programlarına alınması için, 3 kere, Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı’na başvuruda bulunduk. Ancak Cumhurbaşkanlığı’ndan tek bir imza alamadığımızdan, dış finansman kullanımı için gerekli olan süreç ne yazık ki tamamlanamıyor. Hattın, entegre raylı sistem ağımız için önemi ve milyonlarca insan adına sağlayacağı kamu faydası düşünüldüğünde, bir an önce yapımına başlanması ve düşük maliyetli olarak finanse edilebilmesi için Kamu Yatırım Programı’na alınması öncelikli ve acildir. İstanbullular için elzem bir hizmettir. Kamu Yatırım Programı’na alınmamış olmasına rağmen, biz Sefaköy-Beylikdüzü hattının fizibilite ve projelendirme çalışmalarını tamamlayarak, süreci ilerletiyoruz. Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı’na bir kez de burada, sizlerin huzurunda seslenerek, verilecek onayın İstanbul’a ve İstanbulluya yapılacak bu büyük hizmetin bir parçası olmak anlamına geleceğini ısrarla tekrarlıyor ve önümüzün açılmasını diliyor ve istiyoruz. Bu büyük vizyon projelerine ilave olarak, toplam 36 kilometre uzunluğundaki Üsküdar-Harem nostaljik tramvay hattının; Esenler cadde tramvay hattının; Üsküdar-Kadıköy- Maltepe tramvay hattının; Eyüp-Bayrampaşa tramvay hattının; Sultanbeyli-Kurtköy metro hattının ve İTÜ-İstinye füniküler hattının fizibilite ve projelendirme çalışmalarını da tamamladık. 2025 ve sonrasında bu hatların teker teker temel atma ve açılışlarını yapacağız. Ayrıca 25 kilometre ve 16 istasyondan oluşan Söğütlüçeşme-Yenidoğan metro hattının proje ihale sözleşmesini bu yıl Mayıs ayında imzaladık; onun da çalışmaları hızla yürüyor.”

“METROBÜS İÇİN CUMHURBAŞKANLIĞI İMZASINI

BEKLEMEDEN 252 YENİ OTOBÜZ ALIMINI GERÇEKLEŞTİRDİK”

“Metropol ulaşım stratejilerimizin bir diğer hedefi, metrobüs sisteminin dönüştürülmesidir. İstanbul’un önemli bir yükünü sırtlanan, ancak gerek karbon salınımı gerekse sağladığı kapasite, konfor ve güvenlik seviyesiyle yetersiz olan metrobüs sistemini dönüştürmek için de düğmeye bastığımızı İstanbullularla paylaşmak isterim. Bildiğiniz gibi, kısa vadede vatandaşlarımızı rahatlatmak için metrobüs sayısını artırmak istedik. Zira, 2015’ten itibaren metrobüs alımı yapılmamıştı. Ancak bununla ilgili bulduğumuz finansmanı kullanabilmemiz için gerekli izin Meclis’ten oy birliğiyle geçmesine rağmen, yaklaşık 3 yıldır Cumhurbaşkanlığı’nda imza bekliyor. Biz, bu engellemeye rağmen durmadık ve öz kaynaklarımızla 252 yeni, yüksek kapasiteli metrobüsün alımını gerçekleştirdik. İlave olarak, sözleşmesini imzaladığımız 12 metre uzunluğundaki 150 Solo otobüsü Ocak ayından itibaren hizmete alacağız. Bu sayede günlük yolcu taşıma kapasitesini yüzde 20 artırdık, ancak bunu yeterli bulmuyoruz. Bu sistemi tamamen dönüştüreceğiz. Yüzde 100 elektrikle çalışan, sıfır emisyon değerine sahip, konfor standartları bakımından metro ile eşdeğerde olan, güvenlik anlamında ise insani hata faktörünü devreden çıkararak otomatik rota takibi yapabilen yeni sistemi çok yakında İstanbul’a tanıtacağız.”

“İŞ BAŞINA GELDİĞİMİZDEN BU YANA, TOPLAM 17

MİLYAR 763 MİLYON LİRA SOSYAL BÜTÇE KULLANDIK”

“Ulaşılabilir İstanbul” hedefleri bugüne kadar Fen İşleri marifetiyle, toplam 5,8 milyar lira ulaşım yatırımı gerçekleştirdiklerini aktaran İmamoğlu, söz konusu çalışmaların detaylı dökümünü İBB Meclis üyeleriyle paylaştı. Çevre, yeşil alan ve alt yapı yatırımları, deniz ulaşımı, yerli üretim tekneler ve vagonlar, akıllı şehir uygulamaları, atık yönetimi, ‘Yeşil Enerji’ yatırımları, İstanbullu çiftçilere tarımsal destek, balıkçılara ve arıcılara malzeme desteği, Bölgesel İstihdam Ofisleri aracılığıyla 152 bin İstanbulluya özel sektörde istihdam sağlanması, ihtiyaç sahibi vatandaşlara farklı alanlarda sağlanan sosyal yardımlar, Enstitü İstanbul İSMEK ile meslek edindirme çalışmaları, üniversite öğrencilerine verilen karşılıksız eğitim desteği, Kurban ve Ramazan Bayramı destekleri, Halk Süt, Eğitim Destek Paketi, Evlilik Destek Paketi, geçmiş dönemde sayıları sıfır olan, yeni dönemde açılan öğrenci yurtları ve Yuvamız İstanbul Kreşleri gibi hizmetlerin detayları paylaşan İmamoğlu, “Özetle; iş başına geldiğimizden bu yana, toplam 17 milyar 763 milyon lira sosyal bütçe kullandık. 2024 bütçesinde ise, kent yoksulluğu ile mücadele ve ‘Adil İstanbul’ vizyonu alanına, tam 14 milyar 334 milyon lira kaynak ayırdık” dedi.

“2024’TE ÇOCUKLARIMIZA 4 MİLYAR, GENÇLERİMİZE 2,6 MİLYAR LİRA BÜTÇE AYIRIYORUZ”

“İBB tarihinde özellikle çılgın proje kavramını çocuklarımıza yapılan yatırım olarak tanımladığımızı buradan duyurmak isterim” diyen İmamoğlu, “Çocuklarımız için bugüne kadar harcadığımız tutar, 1,3 milyar lira olarak gerçekleşmişken, 2024 yılında bu alana 4 milyar liralık kaynak ayırıyoruz. Aynı şekilde gençlerimizi desteklemek için, bugüne dek 2 milyar 100 milyon liralık bütçe kullandık. 2024 yılında gençlere ayırdığımız bütçeyi 2 milyar 688 milyon liraya çıkarıyoruz. Böylece şu anda faaliyette olan 5.191 öğrenci kapasiteli 14 yükseköğrenim yurdu sayısını hızla artıracağız ve gençlerimize bu ilham verici şehirde yalnız olmadıklarını hissettireceğiz. Diğer yandan tarihimizde ilk kez gençlerimiz ve ihtiyaç sahibi vatandaşlarımız için 9 Kent Lokantası açtık. Öğrencilerimizin ve ihtiyaç sahibi İstanbulluların sağlıklı, nitelikli yiyeceğe onurlarıyla erişmesine imkân sağladık” diye konuştu.

DEPREM BÖLGESİ YARDIMLARI

İBB’nin, 11 ilde yıkıma neden 6 Şubat Kahramanmaraş depremlerinde, “Zor anında İBB yanında” anlayışıyla etkin bir yardım seferberliği başlattığına dikkat çeken İmamoğlu, “Bölgeye intikal eden ekiplerimiz, iş makineleri ve hizmet araçlarımızla altyapı iyileştirmeden sosyal hizmet çalışmalarımıza, sağlık hizmetlerinden kent temizliğine kadar çeşitli alanlarda hizmet verdik; vermeye de devam ediyoruz. Ekiplerimiz, arama kurtarma faaliyetleri kapsamında, tam 561 vatandaşı enkaz altından canlı çıkartmıştır. Bölgede 4 ayrı noktada kurduğumuz sağlık merkezlerimiz ve mobil hizmet veren sağlık ekiplerimizle, 100 binin üzerinde depremzedeye hizmet verdik. Hatay ve ilçelerinde geçici barınma alanları, çadır kentler kurduk. Depremzedelere çadır ve konteyner dağıttık. Toplam 2 milyonun üzerinde depremzede vatandaşımıza, üç öğün yemek hizmeti verdik. Antakya’da 201’i konut ve 21’i ticari olmak üzere, toplam 222 birimden oluşan, yaklaşık 1.000 kişinin yaşayacağı ‘KİPTAŞ Antakya Geçici Barınma Alanı’nı hızla hizmete açarak, Hatay Büyükşehir Belediyesi’ne devrettik. Ayrıca, bölgeye toplam 782.277 adet insani yardım kolisi ve 260 ton yakacak gönderdik. İlave olarak, İstanbulluların desteğiyle topladığımız, 704 tır yardım malzemesi ve ekipmanı de depremzedelere ulaştırdık. Bölgedeki çocuklarımızın eğitimi sekteye uğramasın diye mobil ders atölyeleri kurduk; gezici kütüphaneler gönderdik; tiyatro, sinema gösterileri, sosyal etkinlikler yaptık. Yüce Rabbimden bizlere böyle bir acıyı bir daha yaşatmamasını diliyor, hayatını kaybeden vatandaşlarımıza bir kez daha rahmet diliyorum” dedi.